Werken op plat dak
Uit de cijfers van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat arbeidsongevallen vaak te maken hebben met werken op hoogte. In de installatie- en isolatiebranche wordt veel werk verricht op platte daken. Denk bijvoorbeeld aan het repareren van zonnepanelen, het aanbrengen van dakdoorvoeren van CV-ketels of het doen van jaarlijks onderhoud aan koelinstallaties. Soms is het project op een plat dak van korte duur, soms is het een project dat meerdere maanden duurt en waar men alleen aan het begin en eind van de werkdag op de begane grond loopt. Hoe hou je het dan veilig?
Werkzaamheden op platte daken
Er worden dus veel verschillende soorten werkzaamheden uitgevoerd op platte daken. Als de werkzaamheden ver genoeg van de dakrand verricht worden, zijn er geen bijzondere maatregelen nodig. Zelfs als de medewerker zijn evenwicht verliest, kan hij door de grote afstand niet over de dakrand vallen. Wanneer de afstand tot de dakrand kleiner is, zijn er wel speciale maatregelen nodig.
Bepaling of maatregelen noodzakelijk zijn
Om een verantwoorde keuze te maken voor de juiste beveiligingsmethode, maken we een onderscheid tussen drie soorten situaties.
- Werkzaamheden op meer dan 4 meter van de dakrand
- Werkzaamheden tussen de 2 en 4 meter van de dakrand
- Werkzaamheden op minder dan 2 meter van de dakrand
Werkzaamheden op meer dan 4 meter van de dakrand
Als werknemers zich op meer dan 4 meter afstand van de dakrand bevinden, bevinden zij zich in een ‘beschermde zone’. De markering moet wel duidelijk zijn, bijvoorbeeld in de vorm van kalk- of verflijnen of door middel van een tegelpad. In deze zone mogen werknemers werkzaamheden uitvoeren zonder aanvullende veiligheidsmaatregelen.
Werkzaamheden tussen de 2 en 4 meter van de dakrand
Als werknemers zich tussen de 2 en 4 meter van de dakrand bevinden, is alleen sprake van een ‘beschermde zone’ als er een afzetting is geplaatst op 2 meter van de dakrand. Hierbij gaat het om een fysieke afzetting op 2 meter van de dakrand, die evenwijdig loopt aan de dakrand. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden in de vorm van paaltjes die met elkaar verbonden zijn door een ketting of kabel. In dit geval mag men de werkzaamheden uitvoeren zonder aanvullende veiligheidsmaatregelen.
Werkzaamheden op minder dan 2 meter van de dakrand
Als werknemers zich op minder dan 2 meter van de dakrand bevinden, is er sprake van valgevaar en moeten er maatregelen worden genomen om het valgevaar te voorkomen. Valbeveiliging kan verschillende vormen aannemen. Zo kunnen er hekwerken, leuningen en vangnetten geplaatst worden, maar ook steigers, stellingen en bordessen.
Middelen voor het werken op een plat dak
Er zijn verschillende soorten valbeveiliging die gebruikt kunnen worden bij werken op platte daken.
Borstweringen
Borstweringen zijn een goede beschermingsmaatregel tegen valgevaar bij werken op platte daken. Zorg ervoor dat de borstwering lang genoeg is om de werkplek te beschermen, bij voorkeur geheel rond het dak. Een borstwering moet minimaal 1 meter hoog zijn. Het Bouwbesluit eist een hoogte van 1.20m als de valhoogte meer dan 13 meter bedraagt.
Permanente hekwerken
Permanente hekwerken zijn goede beschermingsmaatregelen tegen valgevaar van een plat dak. Let wel op voldoende hoogte en stevigheid van de constructie, pas zo nodig aanvullende maatregelen toe.
Collectieve tijdelijke beveiligingsmiddelen: overige valbeveiliging
In eerste instantie wordt er altijd van uitgegaan dat voor werken op hoogte bordessen, steigers of stellingen geplaatst worden. Als dit niet mogelijk is, komt andere valbeveiliging aan de orde. Bij het plaatsen van deze beveiligingsmaatregelen moet erop worden gelet dat de bevestiging veilig en voldoende stevig is. Hekwerken en leuningen moeten aan de minimale hoogte verplichtingen van 1 meter voldoen.
Collectieve tijdelijke beveiligingsmiddelen: vangnetten
Als er geen steigers of stellingen geplaatst kunnen worden, zijn vangnetten een alternatief. Vangnetten voorkomen de val van een medewerker niet, maar beperken wel de gevolgen van de val. Voor vangnetten dienen er goede bevestigingspunten te zijn, het plaatsen en verwijderen is doorgaans werk voor specialisten.
Collectieve tijdelijke beveiligingsmiddelen: dakrandbeveiliging
Voor platte daken zijn verschillende soorten modellen en typen dakrandbeveiliging beschikbaar. Plaats de dakrandbeveiliging uitsluitend conform de gebruiksaanwijzing van de fabrikant of leverancier. Als het voor de uitvoering van de werkzaamheden nodig is om de dakrandbeveiliging tijdelijk te verplaatsen, houdt dan rekening met het valgevaar in de aangepaste situatie: pas zo nodig aanvullende maatregelen toe.
Ontdek meer over werken op plat dak in de ArboTechniek Veiligheidsapp!
Meer weten over werken op een plat dak? Bekijk dan de ArboTechniek Veiligheidsapp Met het gebruik van deze app krijgen gebruikers toegang tot uitgebreide informatie en richtlijnen omtrent het werken op een plat dak. De informatie en richtlijnen verkleinen de kans op ongevallen en zorgen voor een veilige en conforme werkomgeving.
Bekijk het in onze Veiligheidsapp