De Veiligheidsladder deel 1: de ArboTechniek-adviseur

De Veiligheidsladder is een veelbesproken thema in de technische installatie- en isolatiebranches. Over het nut ervan lijkt iedereen het wel eens, maar de praktische uitvoering zorgt voor nogal wat hoofdbrekens. Wat is verplicht en wat niet als je voor aanbestedingen in aanmerking wilt komen? Hoeveel geld gaat het de bedrijven kosten? En wat levert het concreet op? ArboTechniek spreekt de komende maanden met verschillende betrokkenen die vanuit hun perspectief ingaan op deze vragen. In deel 1 van deze serie legt Barrie Houtman, adviseur van ArboTechniek, uit wat de Veiligheidsladder precies inhoudt.

Divers en dynamisch
Als íemand veilig en gezond werken in zijn DNA heeft zitten, is het Barrie Houtman (42) wel. Als onder meer accountmanager in persoonlijke beschermingsmiddelen, consultant arbo en veiligheid, en KAM-coördinator heeft hij gedurende zijn loopbaan van dichtbij ervaren hoe veilig en gezond werken in bedrijven geborgd kan worden. “Op 1 januari van dit jaar ben ik begonnen bij ArboTechniek als adviseur, voornamelijk op gebied van de Veiligheidsladder. Ik heb het enorm naar mijn zin! Het werk is divers en dynamisch, en het is fijn om zoveel mensen en bedrijven op weg te kunnen helpen!”

Cultuuromslag
Het is een vraag die Barrie vaker krijgt: wat is de Veiligheidsladder precies? En dan de vervolgvraag: wat heb je eraan? “De Veiligheidsladder, in het Engels de Safety Culture Ladder of SCL, is eigenlijk een verdiepingsslag van de bestaande veiligheidssystemen van een bedrijf. Deze systemen bestaan uit een aantal regels en vormen het vertrekpunt. Met de Veiligheidsladder besteed je vervolgens aandacht aan bewustwording en het stimuleren van de veiligheidscultuur binnen een bedrijf. Het is een instrument dat je écht helpt een cultuuromslag in het denken over veilig en gezond werken te realiseren. En dat geldt voor alle lagen binnen een bedrijf.”

Veiligheid in Aanbestedingen
Barrie ervaart dat veel bedrijven aan de slag zijn gegaan met de Safety Culture Ladder, mede door een aantal bredere ontwikkelingen in de techniek. “Op 1 januari 2022 gaat een nieuwe afspraak in over Veiligheid in Aanbestedingen (ViA). Deze gaat gelden voor de bouw, maar zeker ook voor een deel van de installatie- en isolatiebranches. Met deze afspraak wordt het voor veel aanbestedingen een vereiste om Veiligheidsladder-gekwalificeerd te zijn. Het systeem wordt stapje voor stapje steeds verder geïntegreerd, ook in de techniek.” Het ambitieniveau van de Governance Code Veiligheid Bouw is om per 1 januari 2024 de volgende trede op de Safety Culture Ladder genaamd SCL-Light te behalen. Deze trede is echter gebaseerd op het risicoprofiel en de gemiddelde contractwaarde van de gecertificeerde organisatie.

Self-assessment questionnaire
Barrie merkt in zijn gesprekken met bedrijven dat zij de volgende stappen willen zetten. “Ze begrijpen dat ze met de Veiligheidsladder aan de slag moeten, maar ik merk wel dat er nog veel vragen leven. Bijvoorbeeld over welke assessment ze precies moeten uitvoeren; hoe je als organisatie invulling geeft aan veiligheidsbewustzijn en cultuurverandering; of wat de kosten van certificering zijn. Voor de meeste bedrijven in de installatie- en isolatiebranches volstaat een self-assessment questionnaire (SAQ) met beperkte audit. Hiermee word je gevalideerd volgens het Veiligheidsladder-systeem onder de noemer ‘Approved Self Assessment’, maar kom je nog niet op een gekwalificeerde trede terecht. Door de beperkte audit valt het qua kosten mee, maar word je als bedrijf wel gestimuleerd de veiligheidscultuur eens goed tegen het licht te houden. Én je komt nog gewoon in aanmerking voor aanbestedingen.”

Je bedrijf beter maken
Barrie krijgt ook regelmatig vragen over het nut van de Veiligheidsladder. Is het niet vooral een bureaucratisch instrument met weinig concrete output? “Nee, ik zie in de praktijk wat bedrijven aan de Veiligheidsladder hebben. Het vergroot het veiligheidsbewustzijn, versterkt de communicatie en creëert commerciële kansen. Je kunt het instrument zelfs los zien van veilig en gezond werken; als tool om inzicht te krijgen hoe je invloed kunt uitoefenen op je directe werkomgeving. Het gaat namelijk ook om zaken als focus, cultuuromslag en transparantie in hoe medewerkers überhaupt met elkaar omgaan. Je kunt het systeem op meerdere aspecten toepassen om deze naar een hoger plan te brengen. Het verbetert onderlinge communicatie en helpt actiegerichte doelen te stellen. Kortom: de Veiligheidsladder maakt je hele bedrijf beter!”

Een echte partner
Hoe kan ArboTechniek ondersteunen bij het implementeren van de Veiligheidsladder? Barrie legt uit: “De adviseurs van ArboTechniek kunnen ondersteunen met het uitleggen van de Veiligheidsladder in de context van wat er al ligt. We overzien het Veiligheidsladdertraject van begin tot eind, adviseren op meerdere facetten en kunnen de vragen van bedrijven beantwoorden. De adviseurs kunnen veel voorbeelden geven en als een klankbord fungeren. Niet met het ‘vingertje’ maar als een echte partner!”

Heb je vragen over de Veiligheidsladder? ArboTechniek kan je verder helpen. Mail naar info@arbotechniek.nl of neem contact op met een adviseur bij jou in de buurt.