28 jun 2021

Veiligheid en gezondheid op het werk in een veranderende arbeidswereld

De COVID-19-pandemie heeft duidelijk gemaakt hoe cruciaal gezondheid en veiligheid op het werk zijn voor de bescherming van de gezondheid van werknemers, voor het functioneren van onze samenleving en voor de continuïteit van essentiële economische en sociale activiteiten. In dit verband heeft de Commissie vandaag haar toezegging herhaald om de regels inzake veiligheid en gezondheid op het werk te actualiseren door het strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 vast te stellen. Het strategisch kader beschrijft de belangrijkste maatregelen die nodig zijn om de gezondheid en veiligheid van werknemers de komende jaren te verbeteren.

Deze nieuwe strategie is gericht op drie horizontale doelstellingen, namelijk het in goede banen leiden van de veranderingen als gevolg van de groene, digitale en demografische transities en de veranderingen in de traditionele werkomgeving, het verbeteren van de preventie van ongevallen en ziekten en het vergroten van de paraatheid voor eventuele toekomstige crises.

De afgelopen decennia is weliswaar vooruitgang geboekt – zo is het aantal dodelijke arbeidsongevallen in de EU tussen 1994 en 2018 met ongeveer 70 % gedaald – maar er moet nog meer worden gedaan. Ondanks die vooruitgang vonden er in 2018 in de EU-27 toch nog 3 300 dodelijke ongevallen en 3,1 miljoen niet-dodelijke ongevallen plaats. Elk jaar overlijden meer dan 200 000 werknemers aan werkgerelateerde ziekten. Het geactualiseerde kader zal helpen de EU-instellingen, de lidstaten en de sociale partners te mobiliseren rond gemeenschappelijke prioriteiten op het gebied van de bescherming van werknemers. De acties van het programma zullen ook helpen de kosten van de gezondheidszorg te verlagen en bedrijven, waaronder kmo’s, te helpen productiever, concurrerender en duurzamer te worden.

Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “De EU-wetgeving inzake veiligheid en gezondheid op het werk is essentieel voor de bescherming van bijna 170 miljoen werknemers, het leven van mensen en het functioneren van onze samenlevingen. De arbeidswereld is als gevolg van de groene, digitale en demografische transities aan het veranderen. Een gezonde en veilige werkomgeving vermindert ook de kosten voor mensen, bedrijven en de samenleving als geheel. Daarom blijft handhaving en verbetering van de beschermingsnormen voor werknemers een prioriteit voor een economie die werkt voor de mensen. We hebben meer EU-actie nodig om onze werkplekken klaar te maken voor de toekomst.”

Nicolas Schmit, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten: “Beginsel 10 van de Europese pijler van sociale rechten geeft werknemers recht op een hoog niveau van bescherming van hun gezondheid en veiligheid op het werk. Naarmate we eraan werken beter uit de crisis te komen, moet dit beginsel centraal staan in onze acties. We moeten streven naar een “Vision Zero”-benadering met betrekking tot werkgerelateerde sterfgevallen in de EU. Bij gezond zijn op het werk gaat het niet alleen om onze fysieke toestand, maar ook om onze geestelijke gezondheid en ons welzijn.”

 Drie hoofddoelstellingen: verandering, preventie en paraatheid

Het strategisch kader is gericht op drie hoofddoelstellingen voor de komende jaren:

  1. Anticiperen op en omgaan met veranderingen in de nieuwe arbeidswereld: Om veilige en gezonde werkplekken tijdens de digitale, groene en demografische transities te verzekeren, zal de Commissie de richtlijn arbeidsplaatsen en de richtlijn beeldschermapparatuur herzien en de beschermende maximumconcentraties voor asbest en lood actualiseren. Zij zal een EU-initiatief op het gebied van geestelijke gezondheid op het werk voorbereiden, waarin nieuwe kwesties in verband met de geestelijke gezondheid van werknemers worden beoordeeld en richtsnoeren voor maatregelen worden voorgesteld.
  2. Verbetering van de preventie van werkgerelateerde ziekten en ongevallen: Dit strategisch kader zal een “Vision Zero”-benadering bevorderen om werkgerelateerde sterfgevallen in de EU tot nul terug te brengen. Ook zal de Commissie de EU-regels inzake gevaarlijke chemische stoffen actualiseren om kanker, reproductieve aandoeningen en aandoeningen van de luchtwegen te bestrijden.
  3. Vergroting van de paraatheid voor mogelijke toekomstige bedreigingen voor de gezondheid: Op basis van de lessen die uit de huidige pandemie zijn getrokken, zal de Commissie — in nauwe samenwerking met actoren op het gebied van de volksgezondheid — noodprocedures en richtsnoeren ontwikkelen voor de snelle inzet, uitvoering en monitoring van maatregelen in eventuele toekomstige gezondheidscrises.

De acties in het strategisch kader zullen worden uitgevoerd door middel van i) een sterke sociale dialoog, ii) versterkte empirisch onderbouwde beleidsvorming, iii) betere handhaving en monitoring van bestaande EU-wetgeving, iv) bewustmaking, en v) het mobiliseren van financiering voor investeringen in veiligheid en gezondheid op het werk, onder meer uit EU-fondsen zoals de faciliteit voor herstel en veerkracht en de fondsen voor het cohesiebeleid.

De Commissie roept tevens de lidstaten op hun nationale strategieën voor veiligheid en gezondheid op het werk te actualiseren om ervoor te zorgen dat de nieuwe maatregelen de werkplek bereiken. Buiten de EU-grenzen zal de Commissie ook een leidende rol blijven spelen bij het wereldwijd bevorderen van strenge normen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.

 Achtergrond

De actualisering van het strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk voor 2021-2027 in het licht van de COVID-19-pandemie maakt deel uit van het werkprogramma van de Commissie voor 2021. In beginsel 10 van de Europese pijler van sociale rechten wordt benadrukt dat werknemers recht hebben op “een hoog niveau van bescherming van hun gezondheid en veiligheid op het werk”.

Op de sociale top van Porto van 7 mei 2021 hebben alle partners in de verklaring van Porto over sociaal engagement opnieuw toegezegd zich in te zetten voor uitvoering van de pijler en voor een sterk sociaal Europa. Zij hebben zich ertoe verbonden eerlijke en duurzame concurrentie op de interne markt te ondersteunen, onder meer door middel van een gezonde werkplek en werkomgeving.

Het vorige strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2014-2020 was onder meer gericht op de preventie van werkgerelateerde ziekten, de aanpak van demografische veranderingen en de uitvoering van wetgeving. Tot de belangrijkste resultaten behoren drie opeenvolgende actualiseringen van de richtlijn betreffende carcinogene en mutagene agentia en van de richtsnoeren van het Europees Agentschap voor de veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en van de online-instrumenten voor werkgevers, onder meer op het gebied van COVID-19.

Het nieuwe kader is gebaseerd op input van een breed scala aan belanghebbenden, onder meer in de vorm van een verslag van EU-OSHA over nationale strategieën voor veiligheid en gezondheid op het werk, verslagen, aanbevelingen en hoorzittingen met het Europees Parlement, diverse conclusies van de Raad, uitwisselingen met sociale partners en onafhankelijke deskundigen, een openbare raadpleging en het advies van het Raadgevend Comité voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats (ACSH) en het Comité van hoge functionarissen van de arbeidsinspectie (SLIC).

Nadere informatie

Strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027

Werkdocument van de diensten van de Commissie bij het strategisch kader

Samenvattend verslag bij het strategisch kader

Vragen en antwoorden: het nieuwe strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk

Informatieblad: Veiligheid en gezondheid op het werk in een veranderende arbeidswereld

Bronhttps://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_21_3170

Schrijf je in en ontvang de nieuwsbrief