Vervoer gevaarlijke stoffen - dit zijn de regels
In Nederland worden dagelijks honderdduizenden tonnen gevaarlijke stoffen vervoerd: van chemicaliën tot vuurwerk. De Nederlandse regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen staan in Wet Basisnet. Deze wet geldt voor vervoer van gevaarlijke stoffen via weg, water en spoor. Dat zijn extra veiligheidsmaatregelen voor Nederland, aanvullend op de Europese regels.
Wat zijn gevaarlijke stoffen?
Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die schadelijk zijn voor mens, dier of milieu. Voorbeelden zijn giftige, explosieve of brandbare stoffen. Stoffen die gevaarlijk zijn voor het vervoer krijgen een UN-nummer. Het UN-nummer staat in de Material Safety Data Sheet (MSDS) van het product. Als de stof een UN-nummer heeft, moet je je houden aan de Wet vervoer gevaarlijke stoffen.
Eisen aan voertuigen, vervoermiddelen, verpakkingen en chauffeurs
De regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen staan in de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs). Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen via weg, spoor en zee gelden weer andere regels. Een bedrijf dat gevaarlijke stoffen wil vervoeren, moet zich houden aan regels over:
- Vervoermiddelen (zoals tankwagens, schepen, reservoirwagens);
- Verpakkingen;
- Chauffeurs (zij hebben vaak speciale diploma’s nodig);
- Vervoersdocumenten;
- Etikettering gevaarlijke stoffen.
Vervoer gevaarlijke stoffen via de weg
Wanneer gevaarlijke stoffen vervoerd worden via de weg moet er gehouden worden aan de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgsen de Europese regels voor internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (ADR). Deze regels gelden in de hele Europese Unie en landen die zich hebben aangesloten bij het ADR. In het ADR staan de regels voor iedereen die betrokken is bij het vervoer (zoals de afzender, geadresseerde, belader, verpakker en de vervoerder). De vervoerder is verantwoordelijk voor:
- Controleren of de zending voldoet aan het ADR
- Controleren of de juiste documenten mee gaan
- Nagaan of het voertuig en de wijze van belading voldoen aan de eisen
- Vervoeren, laden, lossen en tijdelijk afladen van gevaarlijke stoffen
ADR-certificaat voor chauffeur
De chauffeur die gevaarlijke stoffen vervoert, moet een ADR-certificaat hebben. Dit certificaat kan aangevraagd worden bij het CBR. Een bijrijder die niet zelf rijdt, hoeft geen ADR-certificaat te hebben, maar moet wel een bewustwordingscursus hebben gedaan. De bijrijder en de werkgever moeten hiervoor bewijs kunnen leveren.
Veiligheidsadviseur
Als je als bedrijf gevaarlijke stoffen vervoert, moet je één of meerdere veiligheidsadviseurs voor het vervoer van gevaarlijke goederen hebben. Deze veiligheidsadviseur moet een certificaat veiligheidsadviseur over de weg hebben. Deze persoon zorgt ervoor dat het bedrijf zich aan de regels houdt.
Verplichte documenten
Bij het vervoeren van gevaarlijke stoffen via de weg moet je de volgende documenten mee hebben in het voertuig:
- Het vervoersdocument: hierin staat welke stoffen je vervoert
- Het containerbeladingscertificaat: als het transport via zee wordt voortgezet
- Het ADR-keuringsdocument
- Een ontheffing vervoer gevaarlijke stoffen over de weg: als je niet aan de regels kunt voldoen, bijvoorbeeld bij een beschadigde verpakking
- Schriftelijke instructies: gevarenkaart met daarop wat je moet doen in een noodgeval
Brandblussers in het voertuig
Bij het vervoeren van gevaarlijke stoffen via de weg moeten in het voertuig brandblussers en algemene persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig zijn.
Niet rijden bij slecht weer
Wanneer het wegdek glad is, of als er sprake is van slecht zicht (minder dan 200 meter) door mist, sneeuw of regen mogen bepaalde gevaarlijke stoffen niet vervoerd worden.
Routeplicht
Voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen over de weg moet je een verplichte route volgen. Dit heet routeplicht. Die routes worden aangewezen door gemeenten en provincies. Soms wordt de verplichte route met verkeersborden aangegeven. Wil je een andere route nemen om bijvoorbeeld te laden of te lossen? Dan moet je een ontheffing aanvragen bij de gemeente.
Gevaarlijke stoffen vervoeren door tunnels
Niet door alle tunnels mogen gevaarlijke stoffen vervoerd worden. De veiligheidscategorie waaronder de tunnel valt, bepaalt welke gevaarlijke stoffen erdoor mogen
Het melden van incidenten bij vervoer gevaarlijke stoffen
Wanneer er een ongeluk gebeurt tijdens het vervoer van gevaarlijke stoffen, moeten hulpdiensten gewaarschuwd worden. Bel dan direct 112. Daarna moeten de transporteur en andere betrokkenen van het ongeluk zich zo snel mogelijk melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport.
Toezicht op het vervoer van gevaarlijke stoffen
Het ILT houdt toezicht op het vervoer van gevaarlijke stoffen. De inspectie controleert tijdens het vervoer van gevaarlijke stoffen of dit veilig gebeurt. Deze inspecties vinden plaats langs de weg, bij het laden of lossen van goederen op bedrijventerreinen of bij overslagbedrijven. Bij het vervoer van gevaarlijke stoffen zijn verschillende partijen verantwoordelijk. Zij hebben ieder hun eigen veiligheidsplichten. Zo is de afzender altijd verantwoordelijk voor een juiste indeling van de gevaarlijke stoffen en het opmaken van het vervoerdocument.
Wil je meer informatie over vervoer van gevaarlijke stoffen? ArboTechniek helpt!
Wil je meer weten over het vervoer van gevaarlijke stoffen? Onze arbo-adviseurs staan voor je klaar! Neem gerust contact met ons op.
Neem contact op met de arbo-adviseur