16 dec 2021

De Veiligheidsladder deel 5: arbofunctionarissen

Op 1 januari 2022 is het zover: vanaf dat moment wordt de Veiligheidsladder gebruikt om invulling te geven aan de afspraak Veiligheid in Aanbestedingen (ViA). In de afgelopen maanden heeft ArboTechniek verschillende betrokkenen aan het woord gelaten over de Veiligheidsladder. We spraken eerder met een ArboTechniek-adviseur, een mkb-bedrijf, het Rijksvastgoedbedrijf en een wetenschapper. Vandaag lees je hier het vijfde deel, waarin we verslag uitbrengen van een dagje meelopen met de vakmensen die de Veiligheidsladder het meest zullen tegenkomen: de arbofunctionarissen.

We zijn vandaag bij Van der Valk Breukelen, waar vanuit ArboTechniek door trainer Harm van Heukelum een workshop wordt gegeven. Onderwerp van gesprek deze ochtend: de Veiligheidsladder. Op 1 januari aanstaande wordt deze al ingevoerd in de techniek om invulling te geven aan de ViA. De meningen erover zijn verdeeld, maar ook is er consensus. Drie deelnemers én trainer Harm delen hun ervaringen.

Aanvankelijk twijfels, nu een mooi instrument
José Hoedemakers, KAM-coördinator bij Installatietechniek Louwer en deelnemer aan de workshop, geeft aan dat het vertrouwen in de Veiligheidsladder in haar bedrijf moest groeien. “Aanvankelijk waren er twijfels, maar achteraf gezien was het eigenlijk een heel mooi proces! Het heeft ons veel positieve dingen gebracht, en uiteindelijk wordt het systeem gedragen door al onze 40 medewerkers. Inmiddels zijn we op trede twee gecertificeerd en is iedereen overtuigd van het nut, dat zie je op de werkvloer terug!” Als QHSE-manager bij Feenstra (1500 medewerkers) houdt Danny den Brok zich al langere tijd bezig met het thema veiligheidscultuur. “Ik vind de Veiligheidsladder hiervoor wel echt een mooi instrument. Het zet aan tot denken én actie. Om kritisch te blijven en voortdurend te verbeteren.” Voor collega-deelnemer Marvin van Dijk, KAM-coördinator bij Mossink Elektrotechniek in Hoevelaken kwam het instrument als een verrassing. “Het viel een beetje rauw op ons dak. We werken al lang op dezelfde manier, waarom moeten we dat in bepaalde hokjes plaatsen? Maar nu we ermee aan de slag zijn gegaan merk ik wel: dit gaat ons op de lange termijn veel opleveren.”

Tijdens de workshops in Breukelen stond de Veiligheidsladder centraal.

Samen stappen zetten
Hoe zit het met de veiligheidscultuur in de bedrijven van de drie deelnemers? José: “Sinds we met de Veiligheidsladder aan de slag zijn gegaan, zie je verbetering. Medewerkers nemen elkaar mee en komen in aanraking met nieuwe veiligheidsthema’s. En dan komt er gaandeweg ook feedback. Veiligheid is echt een gelijk speelveld geworden in onze organisatie.” Danny: “We deden al regelmatig assessments. Dat geeft een goed beeld van hoe ver je bent op specifieke aspecten. We betrekken de collega’s hier actief bij. ‘Wat mis je?’ Dan zet je samen stappen. Marvin: “Er is natuurlijk de waan van de dag. Er is veel werk, projecten moeten af, we hebben te maken met corona… Maar ik zeg altijd: ‘als we al onze certificaten van de muur trekken, gaan wij dan anders werken?’ Ik denk het niet. Want de kennis, ervaring en het verstand zijn in ons bedrijf aanwezig. En dat is óók veiligheidscultuur. De Veiligheidsladder geeft hier uiteindelijk de erkenning voor.”

Praktijkvoorbeelden
Terug naar de workshop van ArboTechniek in Breukelen. Waarom zijn de drie vandaag, en tijdens de eerste sessie een maand geleden, hier naartoe afgereisd? José: “Ik ben hier vooral voor de praktische voorbeelden, om van anderen te leren. Natuurlijk moet je het zelf doen, maar het is fijn om te zien hoe collega-bedrijven bepaalde zaken aanpakken.” Danny: “Ik was vooral benieuwd hoe je het werken met de Veiligheidsladder in de praktijk vormgeeft. Hoe zorg je voor een goede implementatie van het assessment in de organisatie? De praktijkvoorbeelden van andere bedrijven zijn dan heel nuttig!” Marvin: “Ik was op zoek naar handvatten om een start te maken. Wij zijn nog niet gecertificeerd. Hoe ga ik dat aanpakken? Die tools en tips zijn heel bruikbaar. Zo heb ik geleerd dat ‘nee’ ook een antwoord is. En dat eerlijk zijn naar elkaar van groot belang is bij veilig en gezond werken.”

De Veiligheidsladder wordt op 1 januari 2022 gebruikt om invulling te geven aan Veiligheid in Aanbestedingen (ViA)

De Veiligheidsladder als meetlat
De workshops omtrent de Veiligheidsladder worden gegeven door Harm van Heukelum, in het dagelijks leven werkzaam als adviseur bij Aboma en gespecialiseerd in het thema veiligheidsgedrag en -cultuur. Welke vorm hanteert hij hiervoor? “De workshop bestaat uit twee dagdelen. In het eerste deel behandelen we de vraag wat gedrag nu eigenlijk is, gaan we in op de Veiligheidsladder als instrument en bespreken we hoe een audit eruit ziet. Tijdens het tweede dagdeel bespreken we een huiswerkopdracht die de deelnemers hebben voorbereid en gaan we in op de route naar certificering. Kortom: in twee dagdelen nemen we de mensen mee door het hele certificeringsproces.” Harm is enthousiast over zijn ervaringen tot dusverre. “Als je ziet hoeveel bedrijven inmiddels aan de slag zijn gegaan met het thema veiligheidsgedrag en -bewustzijn, en het uiteindelijk heel waardevol vinden, dan zal dat je misschien verbazen. Ik zeg altijd: ‘als bedrijf moet je je bezighouden met je veiligheidscultuur, en de Veiligheidsladder is dan de meetlat.’ Dan ga je vanzelf de waarde ervan inzien. Veiligheidscultuur raakt bovendien aan zoveel andere thema’s, of het nu gaat om visie, leiderschap of communicatie. Daar wíl je op inzetten!”

Harm van Heukelum, begeleider tijdens de workshops

Blijf met elkaar in gesprek
Op 1 januari 2022 gaat de ViA in, waardoor certificering op de Veiligheidsladder in aanbestedingen een verplichting wordt. Is de branche er klaar voor? De drie arbofunctionarissen zijn verdeeld. José: “Nog niet allemaal, denk ik. Er is nog veel onwetendheid en men weet vaak niet waar te starten, zeker ook omdat veiligheid nog niet overal even hoog op de agenda staat.” Danny weet het ook nog niet zeker: “Ik durf het niet in te schatten. Maar wij zijn er in ieder geval wel klaar voor! Je moet het gewoon gaan doen. Natuurlijk is er eerst weerstand, maar de klant vraagt het, dus het moet.” Marvin: “Nog niet iedereen is er klaar voor, denk ik. Voor velen is het gewoon nog geen prioriteit. Toch denk ik dat veel bedrijven aan zullen haken als ze de voordelen op lange termijn zien.” En trainer Harm? “Ja, de branche is er klaar voor. Of beter gezegd: de branche heeft geen keus. Er gebeuren nog steeds veel ongelukken, en om dat tegen te gaan moet iedereen een bijdrage leveren.” Tot slot heeft Harm nog een tip in huis. “Zoek de dialoog op. Deel best practices maar ook je behoeftes. Want de kans is groot dat je niet de enige bent. Dus blijf met elkaar in gesprek!”

NB: Deze workshop vond plaats met inachtneming van de op dat moment geldende coronamaatregelen.

Schrijf je in en ontvang de nieuwsbrief